Khi ông bà thêm một tuổi mới là đồng nghĩa thêm nguy cơ về sức khỏe. Vậy làm sao để đảm bảo dinh dưỡng, sức khỏe cho người cao tuổi trong những ngày Tết, trước những xáo trộn về thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống, thời tiết?
Làm thế nào để người cao tuổi ăn uống hợp lý trong những ngày Tết?
Vào những ngày Tết, những loại thực phẩm có lượng calo cao như bánh kẹo, nước có gas, bánh chưng, giò chả… đều có thể gây ra tình trạng thừa cân, béo phì. Việc sử dụng không đúng cách, cân đối các loại thực phẩm khiến một số người mắc bệnh mãn tính như bệnh gút, huyết áp, tiểu đường… lại bùng phát, đặc biệt là người cao tuổi. Vì thế, để đảm bảo dinh dưỡng ngày Tết cho người cao tuổi thì chất lượng bữa ăn và số lượng bữa ăn đều rất quan trọng. Dù gia đình có bận bịu đến đâu, người già cũng cần phải được ăn đầy đủ 3 bữa trong ngày. Các bữa ăn cần có đầy đủ các dưỡng chất cần thiết như chất xơ và các vitamin thiết yếu.
Người cao tuổi nên và không nên ăn gì trong dịp Tết?
Chế độ dinh dưỡng của người cao tuổi trong dịp Tết cần đảm bảo sự ổn định, không thay đổi đột ngột về số lượng và chất lượng bữa ăn. Ngoài các bữa chính, người cao tuổi nên có bữa phụ nhưng không nên ăn quá no. Thực đơn cần cân bằng giữa thực phẩm giàu tinh bột, chất đạm, chất béo và rau quả để cung cấp đủ dưỡng chất. Tránh loại bỏ hoàn toàn một nhóm thực phẩm nhưng cần hạn chế nước ngọt, đồ uống có cồn, thực phẩm nhiều chất béo và các món khó tiêu như đồ rán hoặc để nguội trong tủ lạnh.
Trong dịp Tết, người cao tuổi nên bổ sung các món giàu chất đạm như cá, giò lụa, đậu đỗ, đậu phụ và các loại thịt ít mỡ. Tuy nhiên, không nên ăn quá nhiều đạm để tránh khó tiêu, thải canxi quá mức, gây rối loạn tiêu hóa hoặc ảnh hưởng đến xương khớp. Với thực phẩm giàu tinh bột, những người mắc đái tháo đường nên chia nhỏ khẩu phần, ăn 5-6 bữa/ngày và chọn các món dễ tiêu như miến gà, phở bò hoặc bún xương măng.
Rau xanh và hoa quả chín là thành phần quan trọng trong mỗi bữa ăn để cung cấp vitamin và chất xơ, giúp tiêu hóa tốt hơn và ngăn ngừa táo bón. Người cao tuổi cũng cần hạn chế rượu bia, đặc biệt là những người có bệnh tim mạch, huyết áp hoặc tiểu đường. Tuy nhiên, với người khỏe mạnh, một chút rượu vang đỏ có thể giúp tuần hoàn máu và giảm nguy cơ ung thư. Ngoài ra, nên ăn nhạt, giảm muối dưới 5g/ngày để phòng tránh bệnh tim mạch và huyết áp. Những người mắc đái tháo đường hoặc máu nhiễm mỡ nên hạn chế bánh kẹo ngọt, chỉ nên ăn một lượng nhỏ để kiểm soát đường huyết.
Một số lưu ý về chế độ dinh dưỡng dành cho người cao tuổi vào dịp Tết
Người cao tuổi cần uống đủ nước mỗi ngày để duy trì sức khỏe, ưu tiên nước lọc hoặc trà loãng, đồng thời nên uống một cốc nước ấm vào buổi sáng và trước khi đi ngủ. Lượng nước trung bình cần thiết là 1-1,5 lít/ngày, tránh để cơ thể rơi vào trạng thái khát mới bổ sung nước. Bên cạnh đó, cần hạn chế các loại nước chứa chất kích thích như cà phê, rượu và nước ngọt có ga. Với rượu vang, người cao tuổi chỉ nên uống một chén nhỏ trong ngày Tết để chung vui cùng gia đình, nhưng những người mắc bệnh gút hoặc đái tháo đường cần kiêng hoàn toàn rượu bia và đồ uống kích thích.
Việc kiểm tra sức khỏe trước Tết rất quan trọng, đặc biệt đối với người cao tuổi có bệnh lý nền. Cần đến bác sĩ để đánh giá tình trạng sức khỏe, nhận tư vấn về chế độ ăn uống, dùng thuốc và sinh hoạt hợp lý trong những ngày Tết. Ngay cả những người chưa có bệnh cũng nên thực hiện khám tổng quát để phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. Nhiều trường hợp dù vẫn làm việc bình thường nhưng khi khám mới phát hiện bệnh đã tiến triển nặng, do đó, khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để can thiệp kịp thời.
Duy trì thói quen vận động trong dịp Tết giúp người cao tuổi tiêu hóa tốt hơn và giữ cơ thể khỏe mạnh. Dù ngày Tết thường có xu hướng ăn nhiều hơn nhưng không nên lơ là việc tập thể dục. Người cao tuổi nên tiếp tục các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, tập dưỡng sinh để khí huyết lưu thông, tránh đi xa hoặc thức khuya quá mức. Khi thời tiết lạnh hoặc mưa phùn, có thể tập luyện trong nhà để đảm bảo an toàn và tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
